TUBİTAK (TEYDEB) DESTEKLERİ MALİ RAPORU VE AGY500 (YMM) RAPORU

Bilindiği üzere, TÜBİTAK bünyesinde özel sektör kuruluşları, kamu kurumları ve üniversitelerin Araştırma-Geliştirme faaliyetlerine proje esaslı destekler verilmektedir. Bunlar; Sanayi AR-GE Proje (TEYDEB) Destekleri,  Akademik ve KAMU Kurumu AR-GE (ARDEB) Destekleri ve Girişimcilik Destekleri şeklinde sınıflandırılmaktadır. Özel sektör kuruluşlarına Teknoloji ve Yenilik Destekleri Başkanlığı (TEYDEB) tarafından verilen desteklerden bazıları aşağıdaki gibidir.

• Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı (1501),
• KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı (1507),
• Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı (1509),
• Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı (1511),
• Girişimcilik Aşamalı Destek Programı (1512).

Bu programlar kapsamında desteklenen projeler, “Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Teknoloji ve Yenilik Destek Programlarına İlişkin Yönetmelik” ve bu programların Uygulama Esasları kapsamında altışar aylık dönemler halinde izlenmektedir.

Destek programları kapsamında, genel olarak aşağıdaki harcama ve gider kalemleri desteklenebilir ve bunlara ilişkin açıklamalar ilgili programın uygulama esaslarında belirtilir. a) Personel giderleri, b) Seyahat giderleri, c) Alet, teçhizat, yazılım ve yayın alım giderleri, ç) Danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet alım giderleri, d) Malzeme ve sarf giderleri. Yukarıda belirtilenlere ek olarak, destek programına özgü farklı harcama ve giderlerin desteklendiği durumlarda, bunlara ilişkin açıklamalar ilgili programın uygulama esaslarında belirtilir. Aynı şekilde desteklenmeyen giderler ve desteklenen harcama ve giderlere uygulanacak kısıtlamalar ilgili destek programının uygulama esaslarında belirlenir

Projeleri desteklenen firmalar, mevzuatta belirtilen biçim ve içeriğe uygun olarak dönemsel faaliyet ve harcamalarını Ar-Ge Yardımı İstek Formu ile TÜBİTAK’a beyan etmektedirler.

Ar-Ge Yardımı İstek Formu;

• Dönem Raporu,
• Yeminli Mali Müşavirlik Proje Harcamaları Değerlendirme ve Tasdik Raporu (AGY500),
• Proje Sonuç Raporunu içerir.

Projenin dönemsel gerçekleştirilen faaliyetleri kapsamında yapılan harcama ve giderlere ilişkin olarak proje sahibi kuruluşlarca ayrıca mali rapor hazırlanmaktadır.  Yeminli Mali Müşavirler tarafından da  “proje harcamaları değerlendirme ve tasdik raporu” (agy500) tanzim edilerek mali raporun denetim ve tasdiki gerçekleştirilmektedir.

AGY500 Raporunda, mali raporun ilgili destek programı esasları çerçevesinde düzenlenip düzenlenmediği ve sürecin söz konusu esaslara uygunluğu denetlenmektedir. Yeminli Mali Müşavirlik Proje Harcamaları Değerlendirme ve Tasdik Raporunun (Agy500) hazırlanması sırasında aşağıda yer verilen hususlara dikkat edilmesi önem arz etmektedir.

AGY500 raporunun ekinde; Onaylı Gider Formları,  AGY331 Formu, Ayrıntılı Bilanço ile Ayrıntılı Gelir Tablosu ile birlikte iki (2) nüshası firmaya verilir, bir nüshası da Yeminli Mali Müşavir tarafından 10 yıl saklanmak üzere arşivlenir.

Aynı kuruluşun birden fazla ve aynı dönemlere karşılık gelen desteklenen projeleri var ise aynı Yeminli Mali Müşavirin görevlendirilmesi beklenir. Aynı dönemde devam eden projelerde mükerrer harcama ve giderlerin bulunup bulunmadığı konusunda daha dikkatli olunmalıdır. Zira, böyle bir durumda kuruluş ve Yeminli Mali Müşavir müştereken ve müteselsilen sorumlu olacaklardır

Firmanın incelenen döneminin yer aldığı ayrıntılı bilânço ve ayrıntılı gelir tablosu’nda yer alan proje konusuna giren gider kalemlerinin; defter kayıtlarını tam olarak yansıtıp yansıtmadığı ve Muhasebe Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilen ilke ve esaslara uygun olup olmadığı belirtilmelidir.  Muhasebe kayıtlarında Ar-Ge Giderlerinin muhasebeleştirilmesi için belirlenen hesapların dışında farklı hesaplar altında takip edilmesi, söz konusu harcama ve giderin Yeminli Mali Müşavir tarafından değerlendirme dışında tutulacağı anlamını taşımaz.

5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Kanunda yer alan “Gelir vergisi stopajı teşviki”, “Damga vergisi istisnası” ile “Sigorta primi desteği”, 26/06/2001 tarih ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda yer alan Bölgede elde edilen ücretlere ilişkin gelir vergisi ve damga vergisi istisnası ve 06/06/1985 tarih ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununda yer alan Bölgede elde edilen ücretlere ilişkin gelir vergisi istisnası çerçevesinde kuruluşların Ar-Ge projelerinde çalışan Ar-Ge ve destek personeli için sağlanan destek, teşvik ve istisnalar proje personel maliyetine dahil edilmez, TÜBİTAK’a beyan edilmez ve desteklenmez.

Dönemsel destek tutarlarının aktarıldığı ve proje faaliyetleri kapsamında gerçekleştirilen harcama ve giderlerin yapıldığı ayrı bir özel hesap düzenlemesi bulunmaktadır. Özel hesaba TÜBİTAK tarafından aktarılan dönemsel destek tutarları, ön ödeme mahiyetinde olup, Yeminli Mali Müşavir özel hesaba ilişkin hesap hareketlerini dikkatlice inceleyerek, varsa amacı dışında kullanımları tespit etmelidir.

Yeminli Mali Müşavir;

• Kanunen kendisine verilen sorumluluklar çerçevesinde; desteklenen projelere ilişkin harcamaların ve gider belgelerinin mali mevzuata uygunluğundan,
• Maliyet hesaplarının doğruluğundan, destek programlarının uygulama esaslarının diğer maddelerinde belirtilen yükümlülükler ve sorumlulukların gerektiği şekilde yerine getirilmesinden
• Mali Raporda beyan edilen banka dekontlarının ilgili banka kayıtlarıyla uygunluğundan sorumludur. Destek programlarının Uygulama Esaslarında yer alan hükümler gereği; Yeminli Mali Müşavirin yanıltıcı bilgi vermesinden dolayı, kuruluşa haksız ve fazla ödeme yapılmasının TÜBİTAK tarafından, TÜBİTAK’ın tabi olduğu denetim mevzuatı çerçevesindeki denetimde veya kuruluşun tabi olduğu mevzuat gereği yapılan denetimlerde tespiti ve bu durumun TÜBİTAK’a bildirilmesi halinde, söz konusu desteğin 6183 sayılı Kanunda belirtilen oranlarda gecikme faizi uygulanarak geri alınması sürecinde Yeminli Mali Müşavir kuruluşlarla birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.

Firma tarafından denetim, inceleme ve tasdik amacıyla Yeminli Mali Müşavire sunulan Mali Raporda bulunan bilgi ve belgelerin eksik ve yetersiz olması ve bu durumun Yeminli Mali Müşavir tarafından göz ardı edilmesi suretiyle düzenlenen ve onaylanan AGY500 raporunda yanıltıcı bilgi bulunduğunun tespiti halinde kuruluşa proje çerçevesinde herhangi bir yaptırım uygulanmaz.  Bu durumda;

• Düzenlenen AGY500 raporunda, yanıltıcı bilgi bulunduğunun birinci defa tespiti halinde söz konusu raporu düzenleyen Yeminli Mali Müşavire uyarı yazısı iletilir.
• İkinci defa tespiti halinde söz konusu Yeminli Mali Müşavire, durumun bildirildiği tarihi takip eden üçüncü yılın sonuna kadar TÜBİTAK destek programlarına ait harcama ve giderlerin tasdikine ilişkin raporlarının kabul edilmeyeceği kararı bildirilir. Ayrıca bu durum, Yeminli Mali Müşavirin bağlı olduğu odaya ve AGY500 raporunu düzenlediği kuruluşa ve varsa söz konusu Yeminli Mali Müşavirin değerlendirme sürecinde olan düzenlediği raporların TÜBİTAK tarafından kabul edilmeyeceği ilgili diğer kuruluşlara bildirilir.